Wellicht verwachten jullie als trouwe lezers van deze blog een verslag van onze zondag in Jeruzalem in de vorm van twee preekverslagen en een middagdutje. Dan moeten wij u teleurstellen. Ja, we hebben de dag geëindigd met een dienst in het Zweedse Theologische Seminarie onder leiding van prof. Kater. We hebben onze oren te luister gelegd bij Psalm 100, met als preektekst: "Dient de HEERE met blijdschap, komt voor Zijn aangezicht met vrolijk gezang." De rest van de dag hebben we echter een uniek zondagsprogramma mogen genieten.
Rond kwart voor zeven rammelt de wekker ons wakker. Een blik op en van de klok waarschuwt ons dat het niet verstandig is om het hoofd nog een keer in het kussen te laten zinken. We worden geacht voor zevenen aan het ontbijt te starten. Een bijzondere dag ligt voor ons. We zijn uitgenodigd om te studeren op het Joods Theologisch Seminarie (Engelse afkorting is JTS), ook bekend als het Schechter Instituut in Jeruzalem. We beginnen de dag als groep in The Post door stil te staan bij het op waarde schatten van Jezus. We lezen van een anonieme vrouw (volgens Johannes is het Maria, de zus van Lazarus en Martha) die Jezus zo veel waarde toekent dat alle discipelen protesteren. Een van de discipelen, Judas Iskariot, kent Jezus een andere waarde toe, die door de profeet Zacharia op een ironische wijze een heerlijke prijs genoemd wordt en daarmee lijnrecht staat tegenover de zalving door Maria. We worden opgeroepen om over deze vraag na te denken: hoeveel waarde ken ík aan Jezus toe?!
Op het Seminarie worden we hartelijk ontvangen. Vol verwachting zien we uit naar wat komen gaat. De opleiding wordt in de introductie getypeerd als conservatief. Er wordt geprobeerd om de Tenach (bij ons bekend als het Oude Testament) op een traditionele rabbijnse én op een moderne academische manier te bestuderen. Dat dit uitermate boeiend was, bleek in de loop van de dag. De reden om bezig te zijn met de heilige teksten is om omgang met God te hebben. Met dat de tempeldienst onmogelijk werd, kwam de bestudering van teksten in de plaats van de offerdienst. De introductie eindige met een korte kunsttentoonstelling, waarna we een lezing kregen van rabbi Frankel.
Deze lezing draaide om drie vragen: 1. Wanneer en waarom koos God één volk en waarom uitgerekend de Joden? 2. Kunnen anderen deel worden van Israël en zo ja, op welke manier? 3. De derde vraag is wat het betekent om als Israël uitverkoren te zijn. Is het een voorrecht, een gave, of is het een opdracht? We gingen uit elkaar om deze vraag door te spreken. We werden verdeeld in tien groepen, zodat elke groep een Joodse student had. Het was bijzonder om te merken dat het geen enkel probleem was om samen de Schriften in te gaan. Het was voor ons en voor hen een heel vertrouwde manier om de roeping van Abraham in Genesis 12:1-3 uit te leggen tegen de achtergrond van de voorgaande hoofdstukken. Hier bleef het echter niet bij, het ontstaan van het volk Israël kent meerdere momenten dan de roeping van Abraham. We keken naar teksten waarin God Israël als volk verkoos toen Hij hen uit Egypte leidde. Maar de reden hiervan? De Bijbel zelf geeft geen enkele reden, behalve dat God hen uit vrije wil en liefde verkoos. Zij waren het volk dat God wilde zegenen, om een zegen te zijn voor alle volken. Zij werden gezegend en geheiligd, net als de zevende dag (de sabbat) gezegend en geheiligd werd (Genesis 2:3). Hierin zien de Joden dat de verkiezing van het Joodse volk al terug gaat op de schepping! De sabbat was door God al 'geschapen', zodat het Joodse volk die later kon onderhouden. Hierin ligt ook de mogelijkheid voor de heidenen om te delen in het volk van Israël, volgens Jesaja 56. De Tenach is echter niet eenduidig in de relatie van Israël tot de omliggende volkeren, maar dat biedt juist de mogelijkheid om er over te discussiëren. Iets wat voor de Joden geen straf is...
Deze lezing draaide om drie vragen: 1. Wanneer en waarom koos God één volk en waarom uitgerekend de Joden? 2. Kunnen anderen deel worden van Israël en zo ja, op welke manier? 3. De derde vraag is wat het betekent om als Israël uitverkoren te zijn. Is het een voorrecht, een gave, of is het een opdracht? We gingen uit elkaar om deze vraag door te spreken. We werden verdeeld in tien groepen, zodat elke groep een Joodse student had. Het was bijzonder om te merken dat het geen enkel probleem was om samen de Schriften in te gaan. Het was voor ons en voor hen een heel vertrouwde manier om de roeping van Abraham in Genesis 12:1-3 uit te leggen tegen de achtergrond van de voorgaande hoofdstukken. Hier bleef het echter niet bij, het ontstaan van het volk Israël kent meerdere momenten dan de roeping van Abraham. We keken naar teksten waarin God Israël als volk verkoos toen Hij hen uit Egypte leidde. Maar de reden hiervan? De Bijbel zelf geeft geen enkele reden, behalve dat God hen uit vrije wil en liefde verkoos. Zij waren het volk dat God wilde zegenen, om een zegen te zijn voor alle volken. Zij werden gezegend en geheiligd, net als de zevende dag (de sabbat) gezegend en geheiligd werd (Genesis 2:3). Hierin zien de Joden dat de verkiezing van het Joodse volk al terug gaat op de schepping! De sabbat was door God al 'geschapen', zodat het Joodse volk die later kon onderhouden. Hierin ligt ook de mogelijkheid voor de heidenen om te delen in het volk van Israël, volgens Jesaja 56. De Tenach is echter niet eenduidig in de relatie van Israël tot de omliggende volkeren, maar dat biedt juist de mogelijkheid om er over te discussiëren. Iets wat voor de Joden geen straf is...
Na een korte pauze, werden onze oren gestreeld door de vertrouwde stem van onze oudtestamenticus professor Peels. Hij legt uit welke gedachten er zijn over Israël vanuit christelijk perspectief. Israël is en blijft een speciaal volk met een bijzondere positie. Israël is de eerstgeborene zoon. God kan en zal Israël nooit opgeven (Hosea 11:1-11). Tegelijkertijd zijn er in de Tenach hier en daar lichtpuntjes voor een universeel perspectief. Ook de heidenen zullen gezegend worden, zelfs zo dat Israël niet de eerste maar de derde wordt genoemd (Jesaja 19:23-25). We gingen in dezelfde groepen uiteen om aan de hand van Hosea 11 na te denken over het wezen en de eigenschappen van God. Ook keken we naar een interessante ontwikkeling in de vertalingen van Jesaja 19. De gedachte dat ook andere volken gezegend worden, naast en wellicht vóór Israël, is offensief. Zeker als men bedenkt dat uitgerekend die volken genoemd worden die Israëls grootste vijanden en bedreiging waren (Assyrië en Egypte). Daarom zijn de teksten zo geïnterpreteerd en vertaald (in de Griekse en Aramese vertaling) dat het nog steeds gaat om Israël die door God gezegend wordt.
Een overvloedige lunch werd ons voorgeschoteld. En een goede maaltijd gaat vergezeld met goede gesprekken. Een studente die besloten heeft om rabbi te worden en moeite heeft met een vaderlijke beleving van God, een student die zich zorgen maakt om de secularisatie binnen het Jodendom, het is erg herkenbaar. Joden worstelen deels met dezelfde problemen als de kerk en juist daarom kunnen we veel van elkaar leren!
Nog één lezing en groepsbespreking ligt voor ons. Paul Mandel leidt ons in een hoog tempo in op een interessante Midrash op Genesis 12:1-3. Deze Midrash van Rabbi Isaac wordt in de loop van de eeuwen op diverse interessante manieren uitgelegd. Alles gaat om de vraag waarom God voor Abraham koos. Wellicht omdat Abraham een briljante astroloog was (te vergelijken met Einstein) en God zijn wijsheid en kennis beloonde met hem te verkiezen (een soort Nobelprijs). Was Abraham degene die God door de schoonheid en orde van de zon, maan en sterren ontdekte? Of was het vanwege de vroomheid en Abraham en zijn zorg voor de mensen die onder dreigden te gaan in goddeloosheid? Voordat we het goed en wel beseften raakten we intens betrokken in een heuse Joodse manier van het bestuderen van Bijbel en rabbijnse literatuur. We werden als vanzelf meegetrokken in een denkwereld die ons totaal vreemd is. Wat een ervaring, en dat midden in Jeruzalem!
Over ervaringen gesproken. Geen pen (of in dit geval typapparaat) kan beschrijven wat we in de loop van de dagen ervaren. Het is allemaal super gaaf, indrukwekkend en overweldigend. Het is moeilijk uit te drukken hoe geweldig de cultuur, de historie en de natuur hier is. Niet alleen het landschap, maar ook de dieren (ik zal u de namen van alle bijzondere en schitterende vogels die we in afgelopen week gezien heb besparen). Wie had ooit gedacht dat het mogelijk was om in een Arabische wijk in het Oude Jeruzalem te voetballen met Arabische jongeren? Het is nog nooit zo leuk geweest om de bal het veld uit te trappen, niet alleen omdat we zo minder vaak doelpunten tegen kregen (zij waren super goed...), maar ook omdat we zo de eeuwenoude stadsmuur konden raken! En we zijn nog lang niet aan het eind van ons avontuur... Nog vier dagen te gaan!
E.M.
E.M.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten